İRADƏ AVŞAROVA

tarix üzrə fəlsəfə doktoru,

Bakı Dövlət Universitetinin dosenti

[email protected]

 

AZƏRBAYCAN ƏRAZİSİNDƏ TUNC DÖVRÜ İBADƏTGAHLARI

VƏ DİNİ-DÜNYƏVİ GÖRÜŞLƏRLƏ BAĞLI MADDİ MƏDƏNİYYƏT ABİDƏLƏRİ

 

DOI: https://doi.org/10.36719/2708-065X/105/212-217

 

Tədqiqatlar göstərir ki, Azərbaycan ərazisində çox böyük elmi əhəmiyyət kəsb edən abidələrin bir qrupunu qədim insanların mənəvi aləmi, dini-ideoloji dünyagörüşləri ilə bağlı olan ibadət evləri və məbədlər təşkil etmişdir. Belə ki, ərazidə “Od”a inam eneolit dövründən başlayaraq daha geniş vüsət almışdır. Aparılan arxeoloji tədqiqatlar dövrün ilk əkinçi-maldar tayfalarinin dini-ideoloji dünyagörüşlərinin “Günəş”, “Ay” və “Od” inancı ilə bağlı olduğunu sübut edir. Sonrakı tarixi mər­hələ də isə Azərbaycanın bir çox ərazilərində yaşayan tayfaların dini inanclarında Günəş və Ay “tanrı” obrazında yer alır. “Od”a və “Günəş”ə tapınma daha sonra (e.ə. I minillikdə) “Atəşpərəst­lik” dini altında özünü göstərir.

Açar sözlər: məbəd, günəş, ay, tayfa, din, ideologiya.