EMİN İBADZADƏ
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında
Dövlət İdarəçilik akademiyasının magistrantı
KÖNÜLLÜLÜK:
ANLAYIŞIN MAHİYYƏTİ VƏ ƏSAS XÜSUSİYYƏTLƏRİ
DOI: https://doi.org/10.36719/2708-065X/109/206-214
Bu məqalədə könüllülük anlayışının mahiyyəti, əsas xüsusiyyətləri və sosial strukturdakı rolu araşdırılmışdır. Könüllülük fəaliyyəti cəmiyyətin rifahına yönəlmiş, maddi maraq güdməyən və fərdin şəxsi təşəbbüsünə əsaslanan sosial bir fenomen kimi qiymətləndirilir. Könüllülüyün tarixi kökləri, humanist dəyərlərə söykənən prinsipləri və müxtəlif sosial, ekoloji, mədəni, tibbi və idman sahələrində tətbiqi nümunələri təhlil edilmişdir. Məqalədə könüllülük fəaliyyətinin fərdi və qrup əsaslı, mütəşəkkil və qeyri-mütəşəkkil formalarda həyata keçirildiyi vurğulanır. Tədqiqatda könüllülük fəaliyyətinin motivasiya amilləri, təşkilati xüsusiyyətləri və sosial inteqrasiyaya təsiri geniş şəkildə izah olunur. Könüllülük həm fərdi inkişaf, liderlik bacarıqlarının formalaşması, sosial kapitalın genişlənməsi, həm də cəmiyyətin dayanıqlı inkişafına, vətəndaş cəmiyyətinin gücləndirilməsinə və demokratik dəyərlərin möhkəmləndirilməsinə töhfə verir. Könüllülüyün fəlsəfi, sosioloji və iqtisadi baxış bucaqlarından təhlili onun ictimai şüurun inkişafı və sosial məsuliyyət hissinin formalaşmasında əhəmiyyətini ortaya qoyur. Məqalənin məqsədi könüllülüyün sosioloji və institusional bir fenomen kimi dərk edilməsinə töhfə vermək, onun müxtəlif sosial kontekstlərdə rolunu və əhəmiyyətini izah etməkdir. Tədqiqat sosioloji yanaşma və müqayisəli təhlil metodlarına əsaslanaraq, könüllülük fəaliyyətinin effektivliyini artıran amilləri və cəmiyyət üçün yaratdığı dəyərləri ortaya çıxarır.
Açar sözlər: Könüllülük anlayışı, nəzəri yanaşmalar, elmi paradiqmalar, sosioloji müqayisəli təhlil.