KƏNAN HÜSEYNZADƏ
Bakı Dövlət Universitetinin magistrantı
İKİNCİ QARABAĞ MÜHARİBƏSİNDƏ ŞUŞA ŞƏHƏRİNİN
STRATEJİ ƏHƏMİYYƏTİ: HƏRBİ VƏ GEOSİYASİ BAXIŞ
DOI: https://doi.org/10.36719/2708-065X/110/27-32
Məqalədə İkinci Qarabağ müharibəsində Şuşa şəhərinin strateji rolunu hərbi və geosiyasi aspektlərdə araşdırılır. Tarixi məlumatlar və yerli rəsmi mənbələr əsasında göstərilir ki, XVIII əsrdə Qarabağ xanlığının paytaxtı kimi formalaşan Şuşa 1 400–1 600 metr yüksəklikdə yerləşən təbii qaladır və Laçın dəhlizinə nəzarət edir. 2020‑ci ildə Azərbaycan Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrinin meşə və uçurumlardan keçərək şəhəri artilleriya zərbəsi olmadan azad etməsi müharibənin taleyini dəyişdirdi və 10 noyabr atəşkəs bəyanatının imzalanmasına gətirib çıxardı. Ardınca, 2021-ci ildə imzalanan Şuşa Bəyannaməsi Azərbaycan və Türkiyə arasında hərbi-siyasi müttəfiqliyi möhkəmləndirərək regionda yeni geosiyasi reallıq yaratdı. Məqalədə, həmçinin Şuşanın mədəniyyət paytaxtı elan edilməsi, “Xarıbülbül” festivalının bərpası və “Böyük Qayıdış” dövlət proqramı çərçivəsində bərpa-quruculuq və köç layihələrinin aparılması kimi sosial və mədəni dirçəliş prosesi də qısa şəkildə təsvir olunur.
Açar sözlər: Şuşa əməliyyatı, İkinci Qarabağ müharibəsi, strateji əhəmiyyət, Şuşa Bəyannaməsi, mədəni dirçəliş.