HÜSEYİN ALTINALAN
TC Azərbaycandakı səfirliyinin mətbuat müşaviri,
Bakı Dövlət Universiteti Jurnalistika fakültəsinin qiyabi doktorantı
AZƏRBAYCAN VƏ ERMƏNİSTAN ARASINDA İNFORMASİYA MÜHARİBƏSİ: AZƏRBAYCANDA MEDİANIN İNKİŞAFINDA ÜMUMMİLLİ LİDER
HEYDƏR ƏLİYEVİN ROLU
1988-ci ildə Ermənistan tərəfinin Azərbaycanın tarixi torpaqlarına açıq ərazi iddiaları və etnik təxribatları ilə başlayan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi Ermənistanın Azərbaycana hərbi hücumu ilə nəticələndi. Sovet İttifaqı rəhbərliyində təmsil olunan ermənilər, Ermənistan SSR-in rəhbərliyi və xaricdəki erməni diasporu 1980-ci illərin əvvəllərindən SSRİ-nin mərkəzi hakimiyyətinin zəifləməsindən istifadə edərək Azərbaycan SSR-in tərkibində 1923-cü ildə yaradılmış Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətinin (DQMV-nin) qopardılaraq Ermənistan SSR-ə birləşdirilməsi üçün məqsədyönlü hərəkətə keçdilər. 1991-ci ildə Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqının (SSRİ) dağılmasından sonra Ermənistanın Dağlıq Qarabağa iddia etməsi ilə diplomatik yollarla həlli mümkün olmayan problem ortaya çıxdı. Mübahisələr münaqişələrə, münaqişələr isə müharibələrə çevrildi. Ermənilərin bölgədə törətdikləri qırğınlardan sonra bir milyondan çox Azərbaycan türkü öz evlərini və yurdlarını tərk etmək məcburiyyətində qaldı. Beynəlxalq səylər nəticəsində atəşkəslə başa çatan 1-ci Qarabağ müharibəsi ilə Ermənistan Dağlıq Qarabağla yanaşı, ətrafdakı 7 rayonu da işğal etdi. Ermənilər bu müddət ərzində media vasitəsilə törətdikləri qırğınları gizlətməklə yanaşı, Azərbaycanı öz xalqını qətlə yetirməkdə ittiham etdilər, işğalı qanuniləşdirmək üçün də hər cür üsula əl atırdılar. Bu dövrdə Azərbaycanda media gücünün olmamasından istifadə edərək öz tezis və “həqiqətlərini” beynəlxalq ictimaiyyətə çatdıran ermənilər hərbi-siyasi sahədə olduğu kimi informasiya cəbhəsində də uğur qazandılar. Lakin 2020-ci ildə Azərbaycanın qələbəsi ilə başa çatan Vətən Müharibəsində Türkiyənin də verdiyi media dəstəyi ilə hərbi cinayətlərini gizlədə bilmədilər. Bu araşdırmada Birinci Qarabağ müharibəsində ermənipərəst medianın münasibəti və mövqeyi, həm də Azərbaycanın imkanları müzakirə olunacaq. Bundan əlavə, Vətən müharibəsi zamanı Ermənistanın dezinformasiya səyləri və nəticələri nümunələrlə izah ediləcək.
Açar sözlər: Ermənistan – Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, informasiya müharibəsi, Heydər Əliyev, sosial media, I Qarabağ müharibəsi, II Qarabağ mübaribəsi.